Een testament is pas rechtsgeldig als deze is ondertekend door de erflater. Een concepttestament zonder handtekening is kortom niet rechtsgeldig, zo antwoordt demissionair minister voor Rechtsbescherming, Weerwind, op Kamervragen van Lisa van Ginneken (D66).
Van Ginneken stelde de Kamervragen naar aanleiding van een aan de Tweede Kamer aangeboden petitie, waarin werd geopperd om aan een concepttestament rechten te ontlenen.
Aanleiding voor de petitie was het overlijden van de Amsterdamse straatfotograaf Theo Niekus, die twee jaar geleden plots stierf aan een hartstilstand voordat hij zijn handtekening onder zijn testament kon zetten. Hierdoor gingen zijn laatste wensen niet in vervulling: zijn werk wilde Niekus nalaten aan zijn levenspartner, Jocelyne Moreau, die aangaf dat hij daarnaast hun huis wilde openstellen voor een artist in residence om beginnende straatfotografen te ondersteunen. Door het ontbreken van de handtekening kwam de familie van Niekus echter de erfenis toe en die hebben – een gestarte rechtszaak ten spijt – het huis inmiddels verkocht.
Handtekening nodig
Hoewel Weerwind situaties als die van Niekus, waarbij de erflater plots overlijdt zonder het testament te ondertekenen, ‘verdrietig en moeilijk te verwerken’ noemt, antwoordt hij aan Van Ginneken desalniettemin dat een testament toch echt moet worden ondertekend om ervoor te zorgen dat deze rechtsgeldig is.
De krabbel is volgens de demissionair minister onontbeerlijk voor de rechtszekerheid en voor de bescherming van de erflater. ‘De tussenkomst van de notaris waarborgt de vrije wilsvorming door de erflater bij het definitief vaststellen van zijn uiterste wil,’ aldus Weerwind in zijn antwoord. ‘Zolang deze ondertekening niet heeft plaatsgevonden en alleen een concept van een testament bestaat, bestaat geen zekerheid dat de uiterste wil van de erflater overeenstemt met het concept op het moment van diens overlijden.’
Algemene regel niet uitvoerbaar
Volgens Weerwind is het verder aan de rechter om in individuele gevallen te beslissen of onder bijzondere omstandigheden, zoals die van wijlen Niekus, voorbij kan worden gegaan aan de verplichte ondertekening van de uiterste wil en de nalatenschap af te wikkelen overeenkomstig een concepttestament.
‘Een algemene regel, die onder bepaalde omstandigheden afwijkt van het vereiste van ondertekening door de erflater en een concepttestament juridische gelding geeft, acht ik vanuit het oogpunt van de rechtszekerheid en de bescherming van de laatste wil van erflaters onwenselijk en praktisch onuitvoerbaar,’ concludeert Weerwind.
Dit artikel is eerder verschenen op advocatie.nl.
Basiscursus Estate Planning
In deze Basiscursus worden alle relevante aspecten van de estate planning (schenking, huwelijkse voorwaarden, testament, internationaal, levensverzekeringen) vanuit zowel een civielrechtelijk als fiscaal perspectief behandeld. De cursus biedt de mogelijkheid om kennis te maken met het ‘denken’ als estate planner, en is een uitstekende voorbereiding op de Specialisatieopleiding Estate Planning.
Geef een reactie