Minister Van Gennip stuurt de Tweede Kamer de antwoorden op vragen van zelfstandigenorganisaties VZN en PZO over de beoordeling van arbeidsrelaties en een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers zoals toegezegd tijdens het Commissiedebat zzp van 7 juni 2023.
Ook onder de nieuwe wetgeving zal een (kleiner) ‘grijs gebied’ blijven bestaan waarin niet vooraf 100% zekerheid is of een werkende als werknemer dan wel als zelfstandige werkt. Feiten en omstandigheden van hoe in de praktijk gewerkt wordt, blijven namelijk van belang voor de beoordeling van de arbeidsrelatie. Het bij voorbaat (wettelijk) uitsluiten dat een ‘echte ondernemer’ een arbeidsovereenkomst heeft, is dan ook niet mogelijk. Daarom moet volgens het Nederlandse én Europese arbeidsrecht per arbeidsrelatie beoordeeld worden of sprake is van werknemerschap of zelfstandig ondernemerschap.
De ervaring van de afgelopen jaren is dat het vooroverleg of de beoordeling van de modelovereenkomsten in de meeste gevallen niet tot de door partijen gewenste zekerheid vooraf leidt. Of al dan niet sprake is van een dienstbetrekking hangt namelijk af van alle feiten en omstandigheden in onderling verband bezien (‘de holistische benadering’) in de arbeidsrelatie tussen de werkgevende en de werkende en hangt niet af van een schriftelijke (model)overeenkomst (die vooraf opgesteld wordt). Dit is onlangs bevestigd in het arrest dat de Hoge Raad wees inzake Deliveroo. De invoering van een soort ondernemersverklaring die voordat het werk feitelijk verricht wordt voor een bepaalde groep werkenden vrijwaring zou geven in arbeidsrechtelijke, sociale zekerheids- of fiscale zin, staat hiermee op gespannen voet en zou waarschijnlijk juist tot een toename van schijnzelfstandigheid leiden.
Verplichte aov-zzp
Op dit moment wordt de vormgeving van de verzekering nader uitgewerkt. De vaststelling van de premie is hiervan onderdeel. Het uitgangspunt bij de premievaststelling is dat de premie zo stabiel mogelijk blijft en niet hoeft te worden bijgesteld vanwege een hogere of lagere instroom, zeker wanneer dat vooraf te verwachten valt.
Zelfstandigen die onder de kring van verzekerden vallen en reeds klachten hebben bij de inwerkingtreding van de verzekering, hebben straks recht op een uitkering, mits zij aan de voorwaarden voor een uitkering voldoen. Wat deze voorwaarden precies zijn en wat dat betekent voor zelfstandigen die reeds klachten hebben bij inwerkingtreding van de publieke verzekering werkt de minister verder uit in het wetsvoorstel.
Opt-out
Er wordt op dit moment gewerkt aan een opt-out. De intentie is om dit mogelijk te maken, mits dat betaalbaar, uitlegbaar en uitvoerbaar kan en tijdig kan worden ingevoerd. Voorwaarde is dat zelfstandigen alleen gebruik kunnen maken van een opt-out, als zij op de private markt ten minste gelijke dekking krijgen en ten minste gelijke premie betalen, als voor de publieke verzekering geldt. Het is echter niet zo dat een opt-out verzekering per definitie een uitkeringsduur van dertig jaar moet hebben, maar wel serieus langjarig. Dit kan in feite inderdaad ook korter zijn voor individuele gevallen, afhankelijk van de leeftijd van de zelfstandige. Maar de verzekering als geheel moet in staat zijn om langjarig verplichtingen te dragen. Hiermee zal rekening worden gehouden in de verdere uitwerking van de wetgeving.
Bron: Antwoorden op vragen na het Commissiedebat ZZP, nr. 2023-0000407034, Ministerie SZW, 12 juli 2023
Geef een reactie