Wie een verdachte heeft geadviseerd in een fiscale procedure, kan in beginsel nog wel worden gehoord als getuige in de strafrechtelijke procedure.
Twee bv’s schakelen op of voor 1 januari 2005 een advieskantoor in als belastingadviseur. In de daarop volgende jaren verlenen twee belastingadviseurs die werkzaam zijn bij het kantoor fiscale rechtsbijstand aan de bv’s. In de loop van 2012 raakt een derde belastingadviseur betrokken bij de advisering van de bv’s. Gedurende 2013 worden twee van deze drie adviseurs als advocaat beëdigd. Naderhand worden de bv’s onder meer verdacht van het indienen van onjuiste aangiften vennootschapsbelasting in de jaren 2007 tot en met 2013. Een van de bv’s heeft een fors bedrag aan dividendbelasting verrekend zonder de uiteindelijk gerechtigde tot de dividenden of de juridisch eigenaar van de onderliggende aandelen te zijn. De belastingadviseurs/advocaten van het kantoor staan de bv’s bij in de fiscale procedure. Maar in de strafrechtelijke procedure willen de officiers van justitie onder andere de belastingadviseurs/advocaten horen.
(Afgeleid) verschoningsrecht?
De adviseurs betwisten de vordering en verzoeken rechtbank Amsterdam om de vorderingen van de officiers van justitie af te wijzen. De stelling van de adviseurs is dat aan hen een (afgeleid) verschoningsrecht toekomt sinds de twee adviseurs als advocaat zijn beëdigd. De officieren van justitie benadrukken dat zij de getuigen alleen vragen willen stellen die betrekking hebben op de periode voor de beëdiging. Maar de adviseurs menen dat men evenmin van hen mag verlangen dat zij vragen beantwoorden over de periode vóór de beëdiging. Dit zou een onaanvaardbare doorkruising van het recht op rechtsbijstand en een uitholling van het fair play-beginsel opleveren.
Advocaat heeft één rol in één procedure
De rechtbank stelt vast dat de drie adviseurs zich in de strafzaak tegen de bv’s niet als advocaat hebben gesteld. Ook gaat de rechtbank ervan uit dat de adviseurs betrokken zijn bij het verlenen van rechtsbijstand in de fiscale procedure. De fiscale procedure hangt duidelijk samen met het strafrechtelijke onderzoek. Het gaat om immers dezelfde materie. Het als getuige horen van de advocaat over de verdenking tegenover zijn cliënt die hij in dezelfde procedure bijstaat, is niet mogelijk. Dit zou namelijk ertoe zou leiden dat dezelfde persoon in dezelfde procedure in verschillende hoedanigheden optreedt. Het gaat hier om een formeel criterium, aldus de rechtbank. Aan dat formele criterium is niet voldaan omdat de belastingadviseurs/ advocaten zich in de strafzaak niet hebben gesteld.
Afwijzing van materieel argument
De adviseurs voeren aan dat de relatie in de fiscale procedure met hun cliënten onder druk komt te staan als zij als getuigen in het strafrechtelijke onderzoek moeten verklaren. De rechtbank ziet dit materiële argument niet bevestigd in de rechtspraak. Dat de rechtsbijstandsrelatie in de fiscale zaak mogelijk onder druk komt te staan door het horen van de adviseurs in de strafzaak, is geen reden om de vorderingen af te wijzen. De aankondiging dat de adviseurs een beroep zullen doen op een hun direct toekomend wettelijk verschoningsrecht, dan wel een afgeleide of informele vorm daarvan, kan evenmin leiden tot afwijzing van de vorderingen.
Wet: art. 10a Advw, art. 69 AWR en art. 177, 181 en 186a WvSv
Bron: Rechtbank Amsterdam 1 maart 2024 (gepubliceerd 13 maart 2024), ECLI:NL:RBAMS:2024:1425
𝐕𝐢𝐞𝐫 𝐦𝐞𝐭 𝐨𝐧𝐬 25 𝐣𝐚𝐚𝐫 𝐓𝐢𝐣𝐝𝐬𝐜𝐡𝐫𝐢𝐟𝐭 𝐅𝐨𝐫𝐦𝐞𝐞𝐥 𝐁𝐞𝐥𝐚𝐬𝐭𝐢𝐧𝐠𝐫𝐞𝐜𝐡𝐭!
Meld je aan voor het gratis symposium ‘Time for Change’ om samen met ons het 25-jarig bestaan van het Tijdschrift Formeel Belastingrecht te vieren! Het event vindt plaats op donderdag 25 april 2024 aan de Universiteit Leiden.
We gaan op een interactieve en leerzame manier uitdagingen binnen het formele belastingrecht bespreken en zoeken naar oplossingen voor knelpunten.
Of je nu werkzaam bent bij een belastingadvieskantoor, de fiscale advocatuur, de academische wereld, het Ministerie van Financiën/Justitie, de rechterlijke macht, de Belastingdienst of een student bent, iedereen is van harte welkom! Bovendien, NOB/RB/NOVA leden kunnen ook drie opleidingspunten (3 PE in aanvraag) verdienen.
Mis deze unieke kans niet om van gedachten te wisselen met experts uit het veld en je netwerk uit te breiden.
Geef een reactie