Het kabinet heeft aangekondigd dat het handhavingsmoratorium op de kwalificatie van arbeidsrelaties per 1 januari 2025 wordt opgeheven. Dit besluit is genomen om de balans op de arbeidsmarkt te herstellen en schijnzelfstandigheid effectiever aan te pakken.
Het handhavingsmoratorium werd in 2016 ingesteld na de invoering van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA). Deze wet verving de Verklaring arbeidsrelaties en had als doel schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Echter, de wet leidde tot veel onrust en onzekerheid bij zowel opdrachtgevers als zelfstandigen. Om deze onrust te verminderen, besloot het kabinet de handhaving tijdelijk op te schorten, behalve in gevallen van evidente kwaadwillendheid.
Ontwikkelingen
Gedurende de jaren is het moratorium meerdere keren aangepast. Vanaf 1 juli 2018 werd repressieve handhaving uitgebreid naar andere kwaadwillenden en vanaf 1 januari 2020 kon de Belastingdienst ook corrigeren wanneer opdrachtgevers aanwijzingen niet opvolgden.
Argumenten voor Opheffing handhavingsmoratorium
Het kabinet heeft verschillende redenen om het moratorium nu op te heffen:
- Ambitie Hoofdlijnenakkoord: De opheffing past binnen de ambitie van het hoofdlijnenakkoord en de voortzetting van de wetsbehandeling van de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR).
- Verlies van Momentum: Uitstel zou leiden tot verlies van momentum. Bedrijven en organisaties anticiperen al op de opheffing en brengen hun bedrijfsvoering in lijn met de wet- en regelgeving.
- Rechtvaardigheid en Regelgeving: Door het opheffen van het moratorium ervaren opdrachtgevers een verhoogde pakkans, wat zorgt voor betere naleving van de regels en voorkomt oneerlijke concurrentie.
- Bescherming van Werkenden: Herstel van de handhaving draagt bij aan het voorkomen dat werkenden in een kwetsbare positie worden ingezet als schijnzelfstandigen.
- Duidelijkheid en Communicatie: Er is inmiddels meer duidelijkheid over de kwalificatie van arbeidsrelaties door de webmodule, het handboek loonheffingen en jurisprudentie. Deze regels zullen ook duidelijker worden gecommuniceerd via Rijksbrede publiekscommunicatie.
Uitvoeringsgevolgen en Ondersteunende Maatregelen
De Belastingdienst heeft een uitvoeringstoets gedaan en verwacht dat het opheffen van het moratorium niet noodzakelijkerwijs betekent dat er vaker gehandhaafd zal worden, maar dat de inzet van handhavingsinstrumenten kan wijzigen. Er zal meer nadruk worden gelegd op voorlichting en bewustwording. Om de markt voor te bereiden, worden verschillende ondersteunende maatregelen genomen:
- Marktteam: Actieve samenwerking met de markt om opdrachtgevers en werkenden voor te bereiden op de opheffing.
- Boetebeleid: De Belastingdienst zal coulant omgaan met het opleggen van vergrijpboetes bij partijen die aantoonbaar actief zijn met de juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie.
- Communicatie: Rijksbrede publiekscommunicatie over werken met en als zelfstandige(n) om bewustwording en naleving te bevorderen.
- Praktijkvoorbeelden: Het delen van praktijkvoorbeelden om de markt te helpen bij de beoordeling van arbeidsrelaties.
- Vooroverleg: De Belastingdienst verwacht een toename in verzoeken voor vooroverleg en zal zich richten op het verbeteren van de kwaliteit van deze verzoeken.
Impactanalyse en MKB-toets
Het UWV verwacht enig extra werk als gevolg van de opheffing, zoals extra te beoordelen verzoeken verzekeringsplicht. De Nederlandse Arbeidsinspectie verwacht dat de afschaffing van het moratorium een positieve invloed kan hebben op het voorkomen van arbeidsrechtelijke en fiscale constructies. Tijdens de MKB-toets bleek dat de meeste deelnemers bekend zijn met de materie en dat het opheffen deels positief en deels negatief wordt ontvangen. Positief omdat het handhaven op de kwalificatie van de arbeidsrelatie een beweging op gang zet dat minder gebruik wordt gemaakt van schijnzelfstandigen. Negatief omdat er meer vraag naar arbeidskrachten is dan aanbod op de markt.
Conclusie
Het kabinet is van mening dat de opheffing van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 noodzakelijk is om de balans op de arbeidsmarkt te herstellen en schijnzelfstandigheid effectiever aan te pakken. Door de ondersteunende maatregelen en duidelijke communicatie hoopt het kabinet de overgang soepel te laten verlopen en zowel werkenden als werkgevers beter te beschermen.
Beperkte naheffing
Constateert de inspecteur bij een controle na 1 januari 2025 dat sprake is geweest van loondienst? Dan kan hij direct een correctieverplichting en een naheffingsaanslag voor de loonheffingen opleggen. Dit vermeldt de website van de Belastingdienst. De Belastingdienst stelt in beginsel niet verder terug te gaan dan 1 januari 2025. Dat is alleen anders als sprake is van kwaadwillendheid of het niet opvolgen van een aanwijzing van de Belastingdienst.
Bronnen: Ministerie van Financiën, opheffen handhavingsmoratorium, 6 september 2024, kenmerk 2024-0000438328 en Belastingdienst Actueel, 10 september 2024
Geef een reactie