Aan het begin van het nieuwe jaar kijkt Taxence met een aantal specialisten naar wat 2015 op fiscaal gebied zal brengen. Sigrid Hemels laat als tweede in deze serie haar licht schijnen op de ontwikkelingen op het gebied van de algemeen nut beogende instelling (anbi). Sigrid Hemels is hoogleraar Belastingrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en fiscalist bij Allen & Overy LLP, Amsterdam.
Anders dan de afgelopen jaren is er per 1 januari geen nieuwe wetgeving voor algemeen nut beogende instellingen (hierna: anbi’s) ingegaan. Dat betekent echter niet dat het in 2015 rustig zal zijn op het anbi-front. Het afgelopen jaar hebben we veel jurisprudentie gezien, bijvoorbeeld op het gebied van religieus/levensbeschouwelijk geïnspireerde instellingen, kindervakantiestichtingen en culturele festivals en het is niet te verwachten dat deze jurisprudentiestroom komend jaar zal opdrogen. De overwegingen in het Scientology arrest van 12 december 2014 (zie ook Verder onderzoek nodig naar anbi-status Scientology Kerk) over commerciële activiteiten zullen ook hun schaduw werpen op geschillen over anbi’s in bijvoorbeeld de culturele sector. Bovendien zal in 2015 de vormgeving van het validatiestelsel filantropie duidelijk worden. Vervolgens moet worden besloten of en hoe dit stelsel aan de anbi-status wordt gekoppeld en welke extra administratieve lasten dit met zich brengt.
Administratieve verplichtingen
Het afgelopen jaar hebben verschillende kleinere anbi’s de handdoek in de ring gegooid vanwege het toenemend aantal administratieve verplichtingen dat ze op zich af zagen komen, in het bijzonder de plicht om bepaalde informatie op een website te publiceren. Ik vrees dat deze trend zich in 2015 zal voortzetten. Deze verplichtingen zijn weliswaar primair ingegeven door de vertrouwenscrisis bij het publiek ten aanzien van grotere anbi’s, maar lijken vooral kleinere anbi’s te treffen. Adviseurs van anbi’s raad ik overigens aan om af en toe te controleren of de website van hun cliënten nog wel aan de anbi-vereisten voldoet. Vooral van het vereiste om voor 1 juli de jaarstukken van het voorafgaande boekjaar te publiceren, lijken nog niet alle anbi-bestuurders zich voldoende bewust. Het is niet onwaarschijnlijk dat in 2015 het aantal intrekkingen van de anbi-status wegens het niet op orde zijn van de website zal toenemen.
Liquidatiebepaling
Een controle-advies heb ik eveneens ten aanzien van de liquidatiebepaling in de statuten van anbi’s. De vereiste formulering van de liquidatiebepaling is op 22 juni 2012 gewijzigd. Bij de eerste statutenwijziging na die datum moet de liquidatiebepaling in overeenstemming worden gebracht met de nieuwe formulering, die is opgenomen in artikel 1a, eerste lid, onderdeel h AWR. De belangrijkste wijziging is dat waar het voorheen voldoende was dat het liquidatiesaldo ten behoeve van het algemeen nut werd besteed, de statuten nu moeten bepalen dat het aan een andere anbi met een soortgelijke doelstelling moet worden uitgekeerd. De toenmalige staatssecretaris vreesde namelijk dat anders culturele instellingen hun met de multiplier verkregen giften bij liquidatie aan een andersoortig doel zouden besteden. Een nogal hypothetisch gevaar, maar de wijziging heeft grote reële gevolgen. Naar nu blijkt, vergeten veel bestuurders en notarissen om bij een statutenwijziging de liquidatiebepaling mee te nemen. Gevolg is het verlies van de anbi-status. Dit probleem is kennelijk zodanig dat de Belastingdienst zich genoodzaakt voelde de KNB te vragen dit onder de aandacht van haar leden te brengen (zie Notamail 2014/250). Voor bij anbi’s betrokken fiscalisten is het ook van belang om in de gaten te houden of bij een statutenwijziging de liquidatiebepaling wel is meegenomen. Om later gedoe te voorkomen kan ook worden overwogen de liquidatiebepaling nu vast te wijzigen, zodat dit op een later moment in ieder geval niet meer kan worden vergeten.
Vanwege alle publicatie-eisen hebben diverse anbi’s hun activiteiten inmiddels overgedragen aan een grotere anbi. Sommige private vermogensfondsen die geen gebruik maken van de giftenaftrek hebben om privacyredenen zelfs verzocht om intrekking van de anbi-status. Dat laatste bevrijdt overigens niet van alle verplichtingen. Vanaf 2015 moeten in Nederland gevestigde voormalige anbi’s namelijk voor het eerst op straffe van een boete informatie aanleveren. Dit is geregeld in het nieuwe artikel 10eUitvoeringsbesluit Successiewet 1956. De informatieverplichting geldt met terugwerkende kracht tot 1 januari 2013. De informatie over 2013 moet tussen 1 februari en 1 mei 2015 worden verstrekt en de informatie over 2014 voor 1 september 2015. Alleen liquidatie of verhuizing naar het buitenland leidt –voor de toekomst – tot het afschudden van alle administratieve verplichtingen. Verplaatsing van anbi’s naar het buitenland zou daarom een kleine trend kunnen worden in 2015.
Kortom: ook in 2015 zal het anbi-domein niet saai worden.
Eerder verscheen in deze serie
> Formeel belastingrecht 2015: Digitalisatie, harmonisatie en identiteit tipgever – Igor Thijssen
Geef een reactie