Voor aflossing van (een deel van) een lening voor de eigen woning en voor het oversluiten van de hypotheek moet wellicht een boeterente worden betaald. De betaalde boeterente is aftrekbaar als rente van schulden en wordt ook voor de beoordeling van de fiscale aflossingseis aangemerkt als rente. Huizenbezitters die op of na 14 juli 2016 te veel boeterente aan de hypotheekverstrekker hebben betaald hebben mogelijk recht op compensatie.
Meestal mag tussen 10% en 20% van de lening voor de eigen woning boetevrij worden afgelost. Lost een huizenbezitter extra af op de lening als de rentevastperiode is geëindigd, dan is meestal geen boeterente verschuldigd. De betaalde boeterente was tot voor kort op grond van artikel 3.120 lid 1 onder b Wet IB aftrekbaar in box 1 van de inkomstenbelasting als kosten van geldleningen die behoren tot de eigenwoningschuld.
Boeterente is rente
Met ingang van 8 december 2015 is de boeterente, al dan niet in het kader van rentemiddeling, niet aan te merken als kosten van geldleningen maar als rente van schulden. Hierdoor is de boeterente aftrekbaar als rente van schulden en wordt ook voor de beoordeling van de fiscale aflossingseis aangemerkt als rente. Onder boeterente wordt verstaan de reële vergoeding die de hypotheekverstrekker in rekening brengt en die bestaat uit het renteverlies dat de hypotheekverstrekker lijdt over de nog resterende rentevastperiode bij het (gedeeltelijk) aflossen, wijzigen of oversluiten van een lening.
Rentemiddeling
Het bedrag van de boeterente mag in één keer worden betaald. Echter, sinds 8 december 2015 kunnen huizenbezitters de boeterente ook door middel van rentemiddeling betalen. Het bedrag van de boeterente wordt dan uitgesmeerd over de nieuwe rentevastperiode. De hoogte van de boeterente wordt dan namelijk verrekend in een zogenoemd opslagpercentage op het rentepercentage van de eigenwoningschuld. Wie vóór 8 december 2015 gebruik heeft gemaakt van rentemiddeling en niet alle betaalde boeterente heeft kunnen aftrekken, kan een verzoek om ambtshalve vermindering indienen bij de Belastingdienst. Het verzoek moet worden gedaan binnen vijf jaren na het einde van het kalenderjaar waarop de belastingaanslag betrekking heeft.
Andere opslagen
Andere opslagen die een hypotheekverstrekker in rekening brengt, zoals een opslag voor het risico van vroegtijdig volledig aflossen bij verkoop, zijn niet aan te merken als hypotheekrente of boeterente. Deze opslagen worden dan ook niet aangemerkt als rente van schulden, behalve als het totaal van deze opslagen de doelmatigheidsgrens van 0,2% niet overschrijdt. Andere opslagen, bovenop de hypotheekrente en de boeterente, zijn dus alleen aftrekbaar als het totaal maximaal 0,2% bedraagt.
Europese Hypothekenrichtlijn
Sinds 14 juli 2016 mag de boeterente niet hoger zijn dan het financiële nadeel dat de hypotheekverstrekker door de vervroegde aflossing of oversluiten van de hypotheek lijdt. Deze bepaling volgt uit de Mortgage Credit Directive (hierna: de Europese hypothekenrichtlijn). De richtlijn is geïmplementeerd in het Besluit Gedragstoezicht Financiële Ondernemingen en het Burgerlijk Wetboek. In de richtlijn staat echter niet hoe het financiële nadeel moet worden gedefinieerd en welke kosten als financieel nadeel mogen worden aangemerkt. Hier is dus ruimte voor interpretatie. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft middels een leidraad richting gegeven aan de wijze waarop het financieel nadeel bij vervroegde aflossing op adequate wijze door de hypotheekverstrekkers kan worden berekend. De AFM gaat in de tweede helft van 2017 onderzoek doen naar de naleving van de regels over de kosten bij vervroegde aflossing en treedt handhavend op als hypotheekverstrekkers de wet overtreden.
Compensatie te veel betaalde boeterente
Huizenbezitters die op of na 14 juli 2016 boeterente aan de hypotheekverstrekker hebben betaald voor vervroegde aflossing of het oversluiten van hun hypotheek, hebben te veel boeterente betaald. Zij hebben mogelijk recht op compensatie. Zo blijkt uit de reactie van de minister van Financiën op Kamervragen naar aanleiding van het bericht ‘Boeterente aan banden’.
Verwerking aftrek in IB-aangifte
Huizenbezitters die tussen 14 juli 2016 en 31 december 2016 een te hoge vergoeding hebben betaald, hebben ook in hun aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 2016 een te hoge aftrekpost opgenomen voor de betaalde vergoeding. Als deze huizenbezitters in 2017 het aan hun hypotheekverstrekkers teveel betaalde bedrag terugkrijgen, zullen zij dit ook in hun aangifte moeten corrigeren. Het bedrag van de compensatie moet in het jaar van terugbetaling – en dit zal veelal 2017 zijn – in de aangifte over dat jaar worden opgenomen als negatieve aftrekbare kosten eigen woning. Is de aangifte inkomstenbelasting over 2016 al ingediend, en is hierbij het totaal aan betaalde boeterente (dus inclusief het te veel betaalde bedrag aan boetrente) in aftrek gebracht? En krijgt men pas in 2017 of later zekerheid over het terug te ontvangen deel? Dan hoeft men in die aangifte op dit punt niet te wijzigen. De Belastingdienst zal in haar communicatie in 2017 extra aandacht besteden aan dit onderwerp.
Meer informatie: Brieven van 18 april en 24 april 2017 van de minister van Financiën inzake
Geef een reactie