De blockchain is hot. Maar leent de blockchaintechnologie zich ook voor familievermogens, nu de meeste toepassingen zich vooralsnog lijken toe te spitsen op transacties tussen anonieme of in ieder geval niet gelieerde partijen?
Dagelijks worden cursussen aangeboden waarin men kennis kan maken met de blockchaintechnologie en tal van bedrijven kondigen aan dat zij gebruik gaan maken van deze technologie. Momenteel zijn de bekendste toepassingen de cryptovaluta en zogeheten ICO’s, initial coin offerings, waarbij veelal techbedrijven tokens uitgeven teneinde financiering op te halen. Mijn ervaring is dat het onderwerp ‘blockchain’ tijdens gesprekken met familiebedrijven regelmatig aan de orde komt. De vragen variëren van de wens werknemersparticipaties in de vorm van tokens vorm te geven tot participatiemaatschappijen die de participaties en de overdrachten hiervan wensen vast te leggen in de blockchain.
De vraag die hierbij opkomt is of de blockchaintechnologie zich leent voor familievermogens, nu de meeste toepassingen zich vooralsnog lijken toe te spitsen op transacties tussen anonieme of in ieder geval niet gelieerde partijen.
Wat biedt de blockchain?
De blockchaintechnologie biedt zekerheid en veiligheid bij het vastleggen en documenteren van transacties, zonder dat een vooraf aangewezen derde partij noodzakelijk is om deze zekerheid en veiligheid te waarborgen. Dit kan desgewenst volledig anoniem gebeuren, maar kan ook toegankelijk worden gemaakt voor (een beperkt aantal) meerdere partijen, waarbij de partijen met naam en toenaam zijn geregistreerd. Ook kan, zoals bij de bitcoin het geval is, de vastlegging openbaar plaatsvinden.
In de blockchain kunnen overeenkomsten worden vastgelegd al dan niet in de vorm van een smart contract. Met het smart contract kan een keten van rechtshandelingen worden geautomatiseerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het proces van de overdracht van participaties, waarin de vereiste handelingen (goedkeuring medeparticipanten, betaling koopprijs, overdracht van de participaties en de registratie hiervan) in de blockchain plaatsvindt.
Wat biedt de certificering van vermogen?
Voor het beheer van familievermogens, biedt het certificeren van vermogen tal van mogelijkheden om op maat in lijn met de wensen van de familie vermogen te structureren. Over het algemeen wordt de juridische eigendom en het economische belang bij vermogensbestanddelen gescheiden. Hierdoor kan de ondernemer de zeggenschap behouden en tot in de verre toekomst regelen, terwijl de inkomsten toe kunnen komen aan bijvoorbeeld de volgende generatie of aan medewerkers van de onderneming. Bij de certificering spelen diverse civiel- en fiscaalrechtelijke mogelijkheden en aandachtspunten. Zo lang aandelen in een familiebedrijf binnen de kaders van het bekende aanmerkelijkbelangbesluit worden gecertificeerd, zijn de fiscale gevolgen duidelijk. Het speelveld wordt interessanter zodra er niet wordt voldaan aan deze kaders of als er andere vermogensbestanddelen zoals vastgoed en kunst worden gecertificeerd.
Tokenizen
Waar ingeval van een ICO de tokenhouders over het algemeen anoniem zijn, en de ICO mede om die reden de volle aandacht van toezichthouders heeft, is het ook mogelijk vermogen ‘op naam’ te certificeren en de certificaten of tokens te registreren in de blockchain. De transacties in het “block” waarin de registratie plaatsvindt, kunnen toegankelijk worden gemaakt voor alle betrokken partijen: het bestuur van de stichting, de participanten en de directie van de vennootschap ingeval van de certificering van aandelen. Vervolgens kunnen alle met de tokens samenhangende handelingen door middel van smart contracts worden geautomatiseerd. Doordat de rechtshandelingen plaatsvinden in de blockchain, worden alle handelingen aldaar direct geregistreerd. Dit bespaart een gang naar de notaris en voorkomt een hoop administratieve handelingen. Daarnaast heeft eenieder te allen tijde toegang tot het(zelfde) dossier dat ook nog eens per definitie up to date is en de volledige geschiedenis bevat.
Dit jaar hebben we in het kader van een proof of concept certificaten van aandelen in een B.V. geregistreerd en overgedragen in de blockchain. De civiel- en fiscaalrechtelijke aspecten die hierbij spelen, hebben we samengevat in het artikel ‘Certificering en blockchaintechnologie voor familievermogen en familiebedrijven. Utopie, toekomstmuziek of 2018?’ in het vakblad FamilieZaken. Hierin komt onder andere de bewijspositie van de tokenhouders en de fiscale kwalificatie van de tokens aan de orde.
Meer weten?
Peter Hofman verzorgt woensdag 10 oktober de PE-Pitstop Tokenize it! Certificeren van familievermogen in de blockchain. > Meer informatie en aanmelden.
Geef een reactie