Een rechtspersoon is maar een raar ding. Je kan het niet aanraken of oppakken, je kan het zelfs niet eens zien. Het is een zogenaamde ‘juridische fictie’. Misschien wel een van de belangrijkste ficties die wij in ons rechtsstelsel kennen. Het is een erg handige fictie die het onder andere mogelijk maakt om vermogen apart te zetten, samenwerkingen aan te gaan en te stroomlijnen, het bestuur efficiënt te regelen en opvolging plus overdracht te realiseren. Allemaal zeer essentiële aspecten van een goede bedrijfsorganisatie.
Het spreekt vanzelf dat belastingheffing aansluit bij de juridische fictie. Rechtspersonen kunnen belastingplichtig zijn en moeten dan belasting betalen, met als gevolg dat onmiddellijk de vraag opduikt of met behulp van een rechtspersoon de belastingdruk kan worden verminderd.
Verblind
Tot voor een aantal jaren was het oprichten van bv’s voornamelijk fiscaal gedreven. Wanneer het verschil in totale belastingdruk voldoende groot was, werd de onderneming ondergebracht in een rechtspersoon, doorgaans een bv. Het fiscale verschil is door de jaren heen verminderd, de wetgever streeft naar een globaal evenwicht tussen de belastingdruk bij IB-ondernemers en de totale belastingdruk van Vpb en IB voor de dga van Vpb-plichtige ondernemingen. Op zich is het een goede ontwikkeling dat het verschil in belastingdruk beperkt blijft, want doorgaans komt er niet veel goeds van transacties die (bijna) uitsluitend op grond van fiscale motieven tot stand gekomen zijn. Soms werkt een fiscaal voordeel zelfs verblindend. Denk aan bepaalde cv-structuren of aan spaar- of verzekeringsproducten die weliswaar een fiscaal voordeel opleverden, maar per saldo de betrokkenen met nagenoeg lege handen achterlieten. Wanneer een structuur uitsluitend is opgetuigd om belasting te besparen, dan bestaat ook het risico dat door een wijziging van de fiscale spelregels het opgetuigde bouwwerk plotseling niet meer voldoet.
Wat tot voor kort een hoofdzaak leek, is in de huidige coronacrisis voor veel ondernemers plotseling bijzaak. De vraag of de gekozen rechtsvorm leidt tot optimalisatie van de belastingdruk, is nu niet het eerste waar ondernemers van wakker liggen. De gekozen rechtsvorm kan wel grote consequenties hebben op andere punten, bijvoorbeeld door privévermogen, vastgoed of oudedagsvoorzieningen af te schermen of door waar mogelijk verschillende bedrijfsactiviteiten te splitsen en in afzonderlijke rechtspersonen onder te brengen. In een crisistijd als deze wordt plotseling duidelijk dat een procentje meer of minder belasting betalen, niet opweegt tegen veel meer fundamentele zaken, zoals beperking van aansprakelijkheden.
Het is de taak van een adviseur om hierin goede ondersteuning te bieden door mogelijke structuren en scenario’s te schetsen. Daarbij kan er dankbaar gebruik worden gemaakt van die prachtige juridische fictie: de rechtspersoon. Onderdeel van het advies zijn natuurlijk wel de fiscale gevolgen, maar laat dat niet het startpunt van een advies zijn als het draait om rechtsvormkeuze. Een crisistijd als deze leert ons hoe belangrijk het is om eerst de dijken op orde te hebben. Daarna kunnen we de fiscale tuin aanharken.
Ontvang ondersteuning op dit onderwerp
Binnen het thema ‘Eenmanszaak of bv’ biedt Sdu Fiscaal u een drietal gratis adviespakketten. Met een combinatie van inhoudelijke stukken en praktische hulpmiddelen ondersteunen we zo het werk van de adviseur en maken we complexe regelgeving behapbaar. Deze inhoud komt uit onze online platforms Fiscaal en meer, NDFR en Taxvice. Vraag uw adviespakket op maat nu kosteloos aan en adviseer uw klant optimaal!
Geef een reactie