De Belastingdienst had nooit persoonsgegevens mogen verwerken in de Fraude Signalering Voorziening (FSV) op de manier waarop dit jarenlang gebeurde. Dit blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens.
De belangrijkste overtreding is dat er geen wettelijke basis (grondslag) was voor FSV. Zonder grondslag is het verwerken van persoonsgegevens verboden. Andere ernstige overtredingen zijn onder meer dat de signalen van fraude veel te lang in FSV werden bewaard en dat de gegevens in bepaalde gevallen onjuist en niet actueel waren. De Belastingdienst kon FSV bijvoorbeeld raadplegen bij het beoordelen van belastingaangiftes en aanvragen voor toeslagen en bij het invorderen van schulden. De lijst bestond uit gegevens over meer dan een kwart miljoen mensen, waaronder minderjarigen. FSV was toegankelijk voor duizenden medewerkers van meerdere onderdelen van de Belastingdienst. De Belastingdienst gebruikte de zwarte lijst FSV van eind 2013 tot begin 2020, toen de dienst na publicaties hierover in opspraak raakte. De voorloper van FSV bestond al sinds 2001.
Verregaande gevolgen
De gevolgen voor de mensen die op de zwarte lijst stonden, waren ernstig. Doordat zij het stempel ‘potentiële fraudeur’ opgedrukt kregen, kregen zij te maken met intensief toezicht vanuit de Belastingdienst. Waardoor zij bijvoorbeeld lang moesten wachten op een besluit over een aangevraagde toeslag. En wat verregaande financiële gevolgen kon hebben, zoals een onterecht afgewezen persoonlijke betalingsregeling. De volgende stap is dat de AP beoordeelt of de Belastingdienst een sanctie opgelegd krijgt, zoals een boete.
Reactie kabinet
De bevindingen van de AP ten aanzien van FSV en de naleving van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) zijn ernstig, onmiskenbaar en laten nogmaals zien dat fundamentele verbeteringen bij de Belastingdienst noodzakelijk zijn. Op basis van deze bevindingen moet allereerst geconcludeerd worden dat de FSV niet op deze manier ingezet had mogen worden. De conclusies onderschrijven dan ook de noodzaak om de FSV uit te schakelen, wat ook is gebeurd op 27 februari 2020. Vijlbrief benut de conclusies om de handhaving en het toezicht via de belasting- en toeslagenwetgeving anders in te richten zodat wordt voldaan aan de wet- en regelgeving.
Bron: AP, 29 oktober 2021 en Kabinetsreactie over rapport ‘Belastingdienst, Verwerkingen van persoonsgegevens in de Fraude Signalering Voorziening (FSV)’, Ministerie van Financien, nr. 2021-0000217195, 29 oktober 2021
Geef een reactie