Onderzoek naar de opbrengsten en samenstelling schenk- en erfbelasting is lastig door het gebrek aan gegevens over overgedragen vermogen waarover geen erfbelasting verschuldigd is. Dit schrijft staatssecretaris Van Rij als antwoord op vragen over het artikel ‘Inkomsten uit erfbelasting gedaald na mislukte poging om ontwijking te beperken’ van 19 april in ESB.
Op hoofdlijnen herkent de staatssecretaris het beeld dat de omvang van erfenissen waarvoor aangifte wordt gedaan en de opbrengst van de erfbelasting relatief stabiel is gebleven sinds 2007, terwijl tegelijkertijd de potentiële grondslag – de som van de nalatenschappen – toeneemt. Het artikel noemt de herziening van de schenk- en erfbelasting in 2010 als primaire oorzaak van dit verschil. De mate waarin de herziening van de schenk- en erfbelasting in 2010 aan dit verschil feitelijk heeft bijgedragen is echter moeilijk – zo niet onmogelijk – eenduidig vast te stellen. Het artikel beschrijft ook in beginsel associaties en kan geen causaal verband aantonen.
Verhoging vrijstellingen
Als primaire oorzaak van de toename van de onbelaste nalatenschappen wordt de verhoging van de vrijstellingen tijdens de herziening van 2010 genoemd, waardoor meer nalatenschappen binnen de vrijstelling zullen vallen. Hoewel dit aannemelijk is, kan dit niet op basis van data worden onderbouwd. In deze gevallen hoeft namelijk geen aangifte erfbelasting gedaan te worden. Er zijn ook andere oorzaken denkbaar voor de toename in onbelaste nalatenschappen, zoals dat mogelijk een groter deel van de nalatenschap naar algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s) gaat. Ook dit is echter niet aan te tonen op basis van aangiftedata.
BOR
De auteurs noemen als andere belangrijke verklaring de snelle stijging van het gebruik van de verruimde bedrijfsopvolgingsregeling in de schenk- en erfbelasting. Het gebruik van de BOR wordt wel in de aangifte erfbelasting geregistreerd. De stijging in het ondernemingsvermogen die is nagelaten met de BOR en de belasting derving als gevolg daarvan is relatief beperkt.
Wel kent de BOR knelpunten schrijft Van Rij. Momenteel wordt in het vervolgonderzoek op de evaluatie van de BOR gekeken naar de vormgeving van de BOR en op welke manier doelmatigheidswinst behaald kan worden. In de Voorjaarsnota van 2023 zijn enkele maatregelen hiervoor aangekondigd. De resultaten van het vervolg onderzoek zullen eind juni met de Kamer worden gedeeld.
Toename ontwijkmogelijkheden
In het artikel wordt verder een relatie gelegd met een toename in ontwijkmogelijkheden. Zo stellen de auteurs in het artikel ook dat de aanpak van constructies en apv’s in de erf- en schenkbelasting weinig effectief is gebleken. Maar ook hier zorgen datagebreken in schenk- en erfaangiftedata ervoor dat de effectiviteit van de aanpak van apv’s lastig bezien kunnen worden. Momenteel werkt de staatssecretaris aan een onderzoek naar de toekomst van de schenk- en erfbelasting dat naar verwachting in 2024 naar de Kamer gestuurd wordt. Dit onderzoek biedt een breder perspectief op de schenk- en erfbelasting.
Geef een reactie