De Kennisgroep winstbepaling heeft vragen beantwoord over de fiscale winstbepaling bij interest rate swaps. Het gaat om de situatie waarbij zogenoemde mutual break clausules worden vervangen door mandatory break clausules. Daarnaast gaat het om de situatie waarbij sprake is van een zogenoemde doorzak.
Een belastingplichtige heeft contracten afgesloten bij Bank X om het variabelerenterisico op bestaande en toekomstige variabel rentende leningen bij Bank Y en Bank Z af te dekken.
In rechtsoverweging 5.1 van de prejudiciële beslissing van de Hoge Raad van 25 februari 2022, ECLI:NL:HR:2022:312 is omschreven dat de belastingplichtige op grond van zo’n contract, ook wel aangeduid als interest rate swap, over een bepaalde periode een vast percentage is verschuldigd van een overeengekomen bedrag, in dit geval de hoofdsom van de bijbehorende variabel rentende lening. Als tegenprestatie ontvangt de belastingplichtige over dezelfde periode en van hetzelfde bedrag, hetzelfde variabele percentage als dat van de variabele rente op de lening.
Op het moment dat de renteswaps werden afgesloten bevatten zij mutual break clausules. Bij een mutual break clausule hebben beide partijen op overeengekomen data het keuzerecht om de renteswaps, tegen verrekening van de marktwaarde op dat moment, vroegtijdig te beëindigen. Het staat niet ter discussie dat er, ondanks de aanwezigheid van de mutual break clausules, sprake is van een zodanige samenhang tussen de variabel rentende leningen en de renteswaps dat het variabelerenterisico op de geldleningen op balansdatum in hoge mate is beperkt (vergelijk Hoge Raad 8 november 2019, ECLI:NL:HR:2019:1721).
In 2018 is belastingplichtige vervolgens overgegaan tot de herfinanciering van de variabel rentende leningen en de bijbehorende renteswaps (gezamenlijk ook wel: swapcombinaties). Bank Y en Bank Z hebben in verband met die herfinanciering de renteswaps van belastingplichtige overgenomen en nieuwe vastrentende leningen verstrekt met gelijke nominale bedragen en einddata als de renteswaps. De eerdere geldleningen zijn door belastingplichtige afgelost. Ter compensatie van de overname van de negatieve waarden van de renteswaps betaalt belastingplichtige op de nieuwe leningen gedurende de looptijd een hoger dan marktconforme rente met (risico) opslagen. Deze variant van de afkoop van renteswaps wordt in de praktijk doorzak genoemd.
Kennisgroepstandpunt
Als de looptijd van een renteswap wordt verkort doordat een mutual break clausule wordt vervangen door een mandatory break clausule blijft sprake van een swapcombinatie (de swap en samenhangende variabel rentende lening) in de zin van het arrest van 8 november 2019. Daarvoor geldt dat het niet is toegestaan een waardedaling van een interest rate swap als gevolg van een daling van de marktrente ten laste van het resultaat te brengen, voor zover de daling van de marktrente ertoe leidt dat op een met die swap samenhangende variabel rentende lening in de toekomst minder rente hoeft te worden betaald.
In 2018 kan belastingplichtige de negatieve resultaten behaald bij afkoop van de renteswaps als last nemen. Er is namelijk in wezen geen sprake van voortzetting van de oorspronkelijke swapcombinatie in de zin van Hoge Raad 25 februari 2022, ECLI:NL:HR:2022:312.
Bron: Belastingdienst, 11 juli 2023
Geef een reactie