Staatssecretaris Van Rij deelt de reactie op het rapport ‘VAT Gap in the EU, report 2023’ met de Tweede Kamer. Dit rapport van de Europese Commissie biedt een overzicht van het btw-gat in zowel de Europese Unie als individuele lidstaten.
Op 24 oktober 2023 werd het rapport VAT Gap in the EU, report 2023 door de Europese Commissie gepubliceerd. Het rapport maakt een onderscheid tussen twee categorieën btw-gaten: het btw-nalevingsgat en het btw-beleidsgat. Het btw-nalevingsgat verwijst naar het verschil tussen de belastingopbrengsten die zouden worden gegenereerd bij volledige naleving van de wet- en regelgeving, en de daadwerkelijke opbrengsten. Het btw-beleidsgat betreft de misgelopen btw-inkomsten als gevolg van verlaagde btw-tarieven (inclusief het nultarief) en vrijstellingen.
Btw-nalevingsgat
Wat betreft het btw-nalevings-gat doet Nederland het vrij goed. Ondanks het relatief lage btw-nalevings-gat in Nederland blijft het een gezamenlijke EU-opgave om het btw-nalevingsgat terug te dringen. Het btw nalevingsgat zal echter nooit helemaal verdwijnen, doordat bepaalde oorzaken (bijv. faillissementen) niet voorkomen kunnen worden.
Het is complex om een volledige verklaring te geven voor het lage btw-nalevingsgat in Nederland, maar de aanpak van de Belastingdienst speelt zeker een rol in de daling van de afgelopen jaren. Dit betekent dat de Belastingdienst de voorkeur geeft aan preventieve handhavingsinstrumenten boven corrigerende acties achteraf.
Btw-regels digitale tijdperk
Op 8 december 2022 heeft de Europese Commissie een pakket met btw-regels voor het digitale tijdperk gepubliceerd. Het pakket heeft een aantal doelen, waaronder het verlichten van administratieve lasten, het verminderen van nalevingskosten, bestrijden van fraude en het verbeteren van de handhaving. Het pakket bestaat uit drie onderdelen: 1) digitale rapportageverplichtingen en e-facturatie, 2) een platformfictie voor kortlopende verhuur en vervoersdiensten en 3) één btw-registratie in de EU en aanpassingen van e-commerce. Nederland is in beginsel positief over het pakket en zet tijdens de onderhandelingen in op harmonisatie bij alle drie de onderdelen, zodat de doelen van het pakket behaald worden. Het Belgische voorzitterschap van de EU heeft het dossier als prioritair bestempeld en streeft naar een akkoord op de Ecofin in mei 2024.
Btw-beleidsgat
Het btw-beleidsgat is aanzienlijk groter dan het btw-nalevingsgat en werd voor de gehele EU in 2021 geschat op 44,9% (€ 1.127 miljard). De samenstelling van het btw-beleids-gat varieert per lidstaat door de verschillende beleidskeuzes. Het rapport maakt alleen onderscheid tussen het deel van het gat dat wordt veroorzaakt door de verlaagde btw-tarieven (inclusief 0% tarief) en het deel dat wordt toegeschreven aan de vrijstellingen.
Evaluatie verlaagde btw-tarief
Vorig jaar is de evaluatie van het verlaagde btw-tarief gepubliceerd. De belangrijkste uitkomst van de evaluatie is dat het verlaagde btw-tarief deels doeltreffend, maar in het algemeen géén doelmatig instrument is om de beoogde doelen te bereiken. In het algemeen voldoet het verlaagde btw-tarief volgens de onderzoekers verder niet aan het toetsingskader fiscale regelingen. De onderzoekers bevelen aan kritisch te evalueren of de doelen van het verlaagde btw-tarief (die vaak decennia geleden zijn vastgesteld) nog actueel en relevant zijn. Zij raden bovendien aan meer doelmatige beleidsinstrumenten te overwegen om de beoogde beleidsdoelen te bereiken. Naar aanleiding van deze evaluatie is onder regie van het ministerie van Financiën, in samenwerking met de andere betrokken departementen, ambtelijk zoveel mogelijk geïnventariseerd wat de impact van de verschillende in de evaluatie genoemde beleidsopties is. De resultaten van deze inventarisatie is opgenomen in de ambtelijke fichebundel naar aanleiding van de evaluatie van het verlaagde btw-tarief. Naar aanleiding van de evaluatie is een voorstel aangenomen in het Belastingplan 2024 en de fiscale verzamelwet 2024 om met ingang van 1 januari 2025 het algemene btw-tarief toe te passen op agrarische goederen en -diensten. Het oorspronkelijke beleidsdoel van dat verlaagde tarief (voorkomen cumulatie) is – door het afschaffen van de zogenoemde landbouwregeling in 2018 – komen te vervallen. Met betrekking tot de overige verlaagde btw-tarieven is het kabinet van oordeel dat het aan een volgend kabinet is om te besluiten welke vervolgstappen naar aanleiding van de evaluatie worden genomen.
Bron: Kamerbrief reactie op rapport btw-gat 2023, nr. 2024-0000193561, Ministerie van Financien, 11 maart 2024
Geef een reactie