Het maakt niet uit dat het beoogde vruchtgebruik niet rechtsgeldig was gevestigd omdat partijen zijn gebonden aan gemaakte afspraken. Beslissend is dat er een belang is verkregen bij de waardeverandering van de inkomsten uit een perceel.
De dochtervennootschap van een in de Verenigde Staten gevestigde investeerder in locaties voor gsm-masten sluit een overeenkomst met de eigenaar van een perceel (B) waarop gsm-masten kunnen worden geplaatst. B heeft op het perceel een recht van opstal verleend aan een telecomprovider en heeft een deel verhuurd aan een andere telecomprovider. In de opgemaakte notariële akte staat dat de dochter maximaal 30 jaar recht krijgt op de inkomsten uit het recht van opstal en de verhuur. De dochter krijgt voor € 4.500 een vruchtgebruik op de inkomsten, maar niet op het perceel. Er is volgens de akte geen btw verschuldigd over deze vergoeding. De inspecteur concludeert dat de dochter terecht overdrachtsbelasting heeft afgedragen omdat er sprake is van een belaste verkrijging.
Akte leidt tot een belaste verkrijging
Hof Amsterdam volgt, anders dan Rechtbank Noord-Holland (nr. 17/1306, niet gepubliceerd), de inspecteur. De Hoge Raad heeft bepaald dat er geen rechtsgeldig recht van vruchtgebruik is gevestigd, maar vaststaat dat partijen zijn gebonden aan de in de akte opgenomen afspraken. Volgens het hof vormen deze afspraken ‘een samenstel van rechten en verplichtingen’ waardoor de dochter de economische eigendom heeft verkregen van het recht van opstal en de huurinkomsten. Deze verkrijging is belast met overdrachtsbelasting. Voor de verkrijging van de economische eigendom is beslissend dat de dochter een belang krijgt bij de waardeverandering van hetgeen is verkregen, in dit geval het recht op de inkomsten uit het perceel. Het is dus niet nodig dat een waardeverandering van het perceel haar direct aangaat. Op grond van de akte moet B de ontvangen inkomsten direct doorbetalen, waardoor het niet uitmaakt dat er geen rechtsgeldig vruchtgebruik is gevestigd. Ook heeft de dochter het recht gekregen om de overeenkomsten met de twee telecomproviders aan te passen of opnieuw vast te stellen. Het maakt niet uit of een ontgaan van de overdrachtsbelasting is beoogd.
Wet: art. 2 WBRV, art. 3:216 BW
Bron: Hof Amsterdam 26 september 2023 (gepubliceerd 11 december 2023), ECLI:NL:GHAMS:2023:3012, 19/305
Masterclass overdrachtsbelasting
Tijdens deze masterclass besteedt specialist prof. dr. René van der Paardt aandacht aan de tariefswijziging, de heffingsmaatstaf en erfpacht. Daarnaast komt de vrijstelling bij samenloop met de btw aan de orde en de jurisprudentie inzake vervaardigen van nieuw onroerend goed. De heffing bij transacties met aandelen van een onroerende zaak rechtspersoon wordt vervolgens behandeld en ten slotte wordt er ingegaan op de heffing van overdrachtsbelasting bij besloten en open beleggingsfondsen.
Geef een reactie